De kracht van ondernemen tegen eenzaamheid: ‘Deuren gaan open’

Samen dingen doen is leuker dan alleen. Met dit als uitgangspunt helpt sociaal ondernemer Jacques de Wit mensen met een verstandelijke beperking in contact te komen met elkaar. Maar dan wel op een veilige manier. „Wij willen onze doelgroep van Tinder en Facebook afhalen.” Dankzij het programma Ondernemen tegen eenzaamheid heeft hij flinke stappen gemaakt in zijn missie om eenzaamheid te bestrijden.

Tekst: Esmee Weerden

En dat is hard nodig. De eenzaamheid binnen deze doelgroep is groot en dat terwijl Nederland 1,2 miljoen mensen met een verstandelijke beperking telt. Jacques: „Het is niet dat ze moeite hebben met contact leggen. Integendeel. Mensen met een verstandelijke beperking zijn heel direct in het uiten van hun emoties, maar erg kwetsbaar voor mensen met kwaad in de zin. Zeker online. Met ABCMaatje kunnen ze op een veilige en gelijkwaardige manier nieuwe mensen leren kennen via de chat of live evenementen.”

Veilige en vertrouwde omgeving

Lieke Derksen, die een hersenbeschadiging en autisme heeft, heeft dit helaas al een keer ervaren. „Voor onze doelgroep is het heel lastig om op een laagdrempelige manier veilig nieuwe contacten te maken. Mijn valkuil is dat ik te snel mensen vertrouw en daar is in het verleden misbruik van gemaakt. Ik ben erg terughoudend geworden, maar de behoefte aan contact blijft. Onze beperkingen zijn bovendien vaak onzichtbaar en daardoor vallen we overal tussen wal en schip.” Bij ABCMaatje was het voor Lieke wel mogelijk om gelijkgestemden te leren kennen. „De online omgeving voelt heel veilig en vertrouwd. Foto’s en telefoonnummers kun je niet zomaar uitwisselen zonder dat een begeleider meekijkt. En als je af wilt spreken via ABCMaatje, krijgen onze begeleiders hier eerst een melding van.” Lieke heeft dankzij ABCMaatje haar sociale netwerk flink uitgebreid en er zelfs een liefdesrelatie aan over gehouden. „Zonder ABCMaatje zou ik nu nog eenzaam zijn geweest.”

Zichzelf zijn

Het systeem heeft nog meer handigheden om de veiligheid van de gebruikers te waarborgen, vervolgt Jacques. „Een grote ‘niet oké’ knop kun je aanklikken als iemand grensoverschrijdend gedrag vertoont in de chat. Er hangt dan gelijk iemand van onze helpdesk aan de lijn. Maar gelukkig komt dat bijna nooit voor.” In de basis is ABCMaatje een ICT-bedrijf dat een flinke boost heeft gekregen door deelname aan het programma Ondernemen tegen Eenzaamheid. Jacques: „We hebben ons online platform verder uitgebreid met een app, zodat gebruikers nóg makkelijker in contact kunnen komen met elkaar. En willen ABC-leden in het echt afspreken? Dan komen ze eerst samen naar een van onze evenementen. We lijken soms net een evenementenbureau, zoveel leuke dingen organiseren we in een jaar. Het fijne is dat ze bij ons gewoon zichzelf kunnen zijn. Zo zei een van onze vaste bezoekers laatst dat hij zich bij ons niet in hoeft te houden, kan dansen zoals hij wil zonder dat iemand over hem oordeelt. Dat is toch geweldig?”

Bedrijfsleven belangrijke schakel

Dergelijke evenementen organiseert ABCMaatje in samenwerking met zorgorganisaties. Jacques: „Maar sinds dat we onderdeel zijn van het programma Ondernemen tegen Eenzaamheid gaan veel meer deuren voor ons open. Doordat we als een soort consortium eenzaamheid bestrijden, zijn we veel meer zichtbaar in de samenleving en is het aankloppen bij een gemeente of een bedrijf veel makkelijker geworden. Bedrijven vinden het op hun beurt weer interessant om hun medewerkers mee te laten draaien als vrijwilliger. Bijvoorbeeld tijdens onze evenementen. Het mes snijdt dus aan twee kanten. Onze mensen hebben het gevoel dat ze erbij horen en ertoe doen in de maatschappij en de vrijwilligers van bedrijven krijgen meer begrip voor onze doelgroep, waar je vaak helemaal niet aan ziet dat ze een verstandelijke beperkingen hebben. Zoals bij Lieke het geval is. Als steeds meer mensen ervaring hebben met het omgaan met mensen met een verstandelijke beperking, dan zou de wereld er een stuk minder eenzaam uitzien.

Geen hokjes en labels

Lieke: „Het is vaak de onbekendheid met onze doelgroep die ons parten speelt. Als ik bijvoorbeeld ergens wil werken, ook al is het vrijwillig, vertel ik altijd eerlijk wat ik heb. De keerzijde is dat ik veel sneller afgewezen word dan iemand zonder beperkingen, terwijl ik misschien net zo veel te bieden heb. Daarom ben ik blij met de ABC-evenementen en de vrijwilligers die komen helpen. We worden op deze manier steeds zichtbaarder in de maatschappij. Op de evenementen zijn we één en worden we gewaardeerd om wie we zijn. Er zijn geen hokjes, labels of beperkingen. We zijn gewoon een leuke groep mensen. Jacques: „Een groep mensen die van het leven geniet, want dat is super belangrijk. Meedoen in de samenleving, een vriend of vriendin hebben; daar zie je onze mensen gewoon van opknappen. En daar doen we het allemaal voor.”

Met het programma Ondernemen tegen Eenzaamheid wil het KPN Mooiste Contact Fonds en het Oranje Fonds eenzaamheid verminderen en sociale organisaties versterken die zich daarvoor inzetten.